Ο Αριστοφάνης με την «Λυσιστράτη» γράφει μια ακόμη αντιπολεμική, φιλειρηνική, κωμωδία. Έρχεται η «Λυσιστράτη» το 411 π. Χ., είκοσι χρόνια μετά την έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου να κηρύξει την ανάγκη μιας πανελλήνιας συμφιλίωσης. Πρώτη παρέμβαση, με τους «Αχαρνής», τον έκτο χρόνο του πολέμου, το 425 π. Χ.. Στους «Ιππής», τον αμέσως επόμενο χρόνο, το αντιπολεμικό πνεύμα, σαφέστατα εκφραζόμενο, έρχεται σε δεύτερη μοίρα, καθώς εδώ προβάλλεται η καθοριστική ευθύνη του πολίτη για την επιλογή της ηγεσίας του. Ακολουθεί, το 421 π. Χ. η κωμωδία «Ειρήνη» , που είναι μια ακόμη άμεση παρέμβασή του υπέρ της ειρήνης, για να ακολουθήσει, τώρα, η «Λυσιστράτη», αφού οι όσες υπήρξαν την προηγούμενη δεκαετία ελπίδες για την επίτευξη ειρήνης είχαν στο μεταξύ διαψευσθεί (θα ακολουθήσει, λίγα χρόνια μετά, το 405 π. Χ., η τελευταία παρέμβαση, με τους «Βατράχους»). Η «Λυσιστράτη» είναι βέβαια μια σπαρταριστή κωμωδία και για το πρωτότυπο και ιδιοφυές εύρημα της αποχής των γυναικών από την ερωτική πράξη μέχρι να επιτευχθεί η πολυπόθητη ειρήνη, και για την αξιοποίηση του ευρήματος αυτού από τον Αριστοφάνη που πλάθει κωμικότατες καταστάσεις. Ταυτόχρονα όμως η «Λυσιστράτη» είναι μια «ελεγειακή» κωμωδία, καθώς το πραγματικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο παίζεται για πρώτη φορά είναι κάτι περισσότερο από τραγικό για κάθε αθηναϊκό σπίτι. Κάθε οικογένεια θρηνεί κάποιον δικόν που έχει χαθεί οριστικά στην Σικελία, όπου η Αθηναϊκή Δημοκρατία, έκανε πριν από λίγα χρόνια (415 – 413 π. Χ.) την πιο τυχοδιωκτική επιχείρησή της, στην οποία και γνώρισε την συντριβή. Έχει, έτσι, η κωμωδία αυτή μια ακόμη σημαντική ιδιαιτερότητα. Με έναν ασύλληπτα γοργό ρυθμό και εναλλαγές στην δράση ανεβάζει και κατεβάζει τον θεατή από τα ύψη της ξεκαρδιστικής κωμικής κατάστασης στην πιο βαθιά περισυλλογή για τα πεπραγμένα και τα διαπραττόμενα των αντιμαχομένων, Αθηναίων και Σπαρτιατών, η αλλοτινή συνεργασία των οποίων ανύψωσε την Ελλάδα με την νίκη κατά των Περσών, όσο η τωρινή αντιπαράθεσή τους την οδηγεί στην καταβαράθρωση. Και η περισυλλογή κορυφώνεται με τον ύμνο, με τον οποίο κλείνει το έργο… Ύμνο στην Χαλκίοικο Αθηνά, την αμάχητη Αθηνά της Σπάρτης, που μπορεί να εγγυηθεί την ειρήνη ή να φέρει την καταστροφή…
ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ
€4.00
Άλλα Έργα
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ
Η κωμωδία «Ειρήνη» (421 π. Χ.) είναι η πέμπτη κατά χρονολογική σειρά από τις ένδεκα σωζόμενες του Αριστοφάνη. Είναι και αυτή ένα σαφέστατα αντιπολεμικό έργο, το τρίτο μετά τους «Αχαρνής»( 425 π. Χ.) και τους « Ιππής» (424 π. Χ.) μέσα στην πρώτη δεκαετία του Πελοποννησιακού πολέμου, η οποία θα κλείσει το 421 π. Χ. με την Νικίειο ειρήνη. Σε ηλικία μόλις 23 ετών ο Αριστοφάνης, στην πρώτη αυτή δραματουργική του περίοδο έχει παρουσιάσει πέντε αριστουργήματα· τρείς αντιπολεμικές κωμωδίες και δύο ακόμη κωμωδίες, που θίγουν κρίσιμης σημασίας για την Αθηναϊκή Δημοκρατία και κοινωνία ζητήματα: Παιδεία («Νεφέλαι», το 423 π. Χ.) και Δικαιοσύνη («Σφήκες», το 422 π. Χ.).
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ
Η κωμωδία «Όρνιθες» του Αριστοφάνη διδάχθηκε κατά τα Μεγάλα Διονύσια (Μάρτιος-Απρίλιος) του 414 π. Χ. υπό το όνομα του Καλλίστρατου και έλαβε το δεύτερο μόλις βραβείο. (Πρώτος ο Αμειψίας με τους «Κωμαστές» και τρίτος ο Φρύνιχος με τον «Μονότροπο»). Σήμερα η κωμωδία θεωρείται αριστουργηματική, από τις καλύτερες σωζόμενες του Αριστοφάνη. Πρόκειται για μια αλληγορική «ουτοπική» κωμωδία, με υπαινικτική αναφορά στην νοοτροπία που οδήγησε τους Αθηναίους στην τυχοδιωκτική εκστρατεία στην Σικελία (415 – 413 π. Χ.), αλλά και διακωμώδηση - του διαχρονικού φαινομένου - της τάσης φυγής από τα πραγματικά προβλήματα με την αναζήτηση του «καλύτερου» . Πολλοί δραματουργοί, από την αρχαιότητα ήδη, μιμήθηκαν ή εμπνεύσθηκαν από την κωμωδία αυτήν.
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ
Η κωμωδία «Σφήκες», είναι το τελευταίο έργο που γράφει και παρουσιάζει ο Αριστοφάνης ενώ ζει ακόμη ο Κλέων, τον οποίο - και εδώ - σατιρίζει έμμεσα μεν, αλλά ανελέητα. Εδώ δε, τον σατιρίζει ως τον μεγάλο εκμαυλιστή των λαϊκών στρωμάτων της Αθηναϊκής κοινωνίας, που έχει μετατρέψει την δικαιοσύνη σε βιοποριστικό επάγγελμα και σε μέσο κοινωνικής ανόδου. Η κωμωδία διδάχθηκε κατά τα Λήναια (Φεβρουάριος) του 422 π. Χ. και ο Αριστοφάνης τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο. Λίγους μήνες αργότερα, το φθινόπωρο του ιδίου έτους, ο Κλέων θα σκοτωνόταν στην μάχη της Αμφίπολης, όπως και ο στρατοκράτης Σπαρτιάτης στρατηγός, Βρασίδας.
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ
Η κωμωδία «Εκκλησιάζουσαι» είναι το προ-τελευταίο από τα σωζόμενα έργα του Αριστοφάνη. Με το έργο αυτό ο Αριστοφάνης απομακρύνεται από τον τύπο της κωμωδίας της προηγούμενης περιόδου, όπου κυριαρχούσε η πολιτική σάτιρα προσώπων και καταστάσεων και ο ποιητής παρεμβαίνοντας στο έργο με την «Παράβαση» έλεγε την προσωπική του άποψη. Τα δύο αυτά στοιχεία λείπουν από τις «Εκκλησιάζουσες», στις οποίες επίσης περιορίζεται ουσιαστικά ο ρόλος του Χορού. Προαναγγέλλεται έτσι η στροφή του Αριστοφάνη - που θα καταστεί εμφανέστερη στην τελευταία του σωζόμενη Κωμωδία, «Πλούτος» - προς νέο είδος Κωμωδίας, που θα μετεξελιχθεί από τους διαδόχους του στην Μέση και τελικά στην Νέα Αττική Κωμωδία.
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ
Ο Αριστοφάνης γράφει και παρουσιάζει στις αρχές του 405 π. Χ. την κωμωδία «Βάτραχοι», για την οποία τιμάται με το πρώτο βραβείο, χάρις, κυρίως στην Παράβαση, με την οποία άσκησε εντονότατη κριτική στους συμπολίτες του για την πολιτική που ακολουθούσαν, αλλά και έκανε εντονότατο κήρυγμα συμφιλίωσης των Αθηναίων πρωτίστως, καθώς και όλων των Ελλήνων. Κύριο θέμα του έργου είναι η παιδεία του πολίτη, καθώς από την κρίση του εξαρτώνται τα πάντα. Και επειδή το μέγα σχολείο του πολίτη είναι το Θέατρο, που με τον θάνατο του Ευριπίδη και του Σοφοκλή έχει μείνει χωρίς άξιους Ποιητές, ο θεός του Θεάτρου Διόνυσος, πηγαίνει στον Άδη για να φέρει στην ζωή τον αγαπημένο του δραματουργό, τον Ευριπίδη. Μετά όμως από κωμικές περιπέτειες και ακόμη κωμικότερο διαγωνισμό μεταξύ αυτού και του Αισχύλου, αλλάζει γνώμη και επιλέγει τον Αισχύλο που επιστρέφει στην γη για να διδάξει τους συμπολίτες του.
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ
Ο Αριστοφάνης γράφει και παρουσιάζει την κωμωδία «Πλούτος» το 388 π. Χ.. Είναι η τελευταία σωζόμενη κωμωδία του και μπορεί να λεχθεί ότι αυτή αποτελεί προάγγελο της Μέσης και δι’ αυτής της Νέας Αττικής Κωμωδίας, σημαντικότερος εκπρόσωπος της οποίας θα αναδειχθεί ο Μένανδρος. Ήδη και μορφολογικά και θεματολογικά ο «Πλούτος» απομακρύνεται από τις προηγούμενες κωμωδίες του Αριστοφάνη. Απουσιάζει εδώ σχεδόν τελείως η δράση του Χορού, με αντικατάσταση της Παρόδου και των Στασίμων από την Όρχηση του Χορού (στο κείμενο σημειώνεται με την ένδειξη: ΧΟΡΟΥ). Απουσιάζει επίσης τελείως η πολιτική σάτιρα, ενώ επιβιώνει, συγκεκαλυμμένη λόγω λογοκρισίας, η σάτιρα προσώπων. Όμως και μέσα από αυτές τις γενικές συνθήκες προβάλλει, εντονότερη από κάθε προηγούμενη φορά και, πάντα, ευρηματική η κοινωνική σάτιρα.
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ
Η κωμωδία «Θεσμοφοφοριάζουσαι» έρχεται δύο μόλις μήνες μετά την «Λυσιστράτη», με την οποία συγγενεύει και για τον λόγο ότι μέσω αυτής ο Αριστοφάνης προβάλλει και πάλι τον ρόλο που μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει η γυναίκα στην κοινωνική-πολιτική ζωή. Η κωμωδία διδάσκεται κατά τα Μεγάλα Διονύσια του 411 π. Χ. (Ελαφηβολιών, μέσα Μαρτίου – μέσα Απριλίου) και θέμα έχει την επικείμενη απόφαση των γυναικών να θανατώσουν τον Ευριπίδη, επειδή τις κακολογεί με τις τραγωδίες του. Η απόφαση πρόκειται να ληφθεί κατά την εορτή των Θεσμοφορίων, από όπου και ο τίτλος της κωμωδίας. Οι γυναίκες δεν θα θανατώσουν τελικά τον Ευριπίδη, ο οποίος μετά από κωμικότατες καταστάσεις, έρχεται σε συνδιαλλαγή με αυτές.
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ
Η κωμωδία «ΑΧΑΡΝΗΣ» είναι η αρχαιότερη από τις σωζόμενες και η τελευταία την οποία ο Αριστοφάνης παρουσίασε στο κοινό μέσω άλλου, λόγω του νεαρού της ηλικίας του. Η κωμωδία «ΑΧΑΡΝΗΣ» γράφηκε και διδάχθηκε το 425 π. Χ. και είναι – μαζί με την «Λυσιστράτη» (411 π. Χ.) – το πιο άμεσα και έντονα αντιπολεμικό έργο του.