ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Δραματουργός:

Χρονολογικά η δεύτερη αρχαιότερη τραγωδία από τις σωζόμενες του Σοφοκλή η «Αντιγόνη» διδάχθηκε το 442 π. Χ., τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο και έκανε τέτοια εντύπωση ώστε, όπως λέγεται, λόγω αυτής της εντύπωσης, οι Αθηναίοι τίμησαν τον Σοφοκλή με το αξίωμα του στρατηγού.

Η Αντιγόνη είναι η πιο διάσημη ηρωίδα που πλάθει ο Σοφοκλής· και την πλάθει τόσο αριστοτεχνικά, ώστε η Αντιγόνη υπάρχει στην κοινή συνείδηση διαχρονικά ανά τους αιώνες, έτσι όπως την παρουσιάζει στο δράμα του ο Σοφοκλής. Νέα, με απόλυτα σταθερές ηθικές αρχές, με αναγωγή στο θείο δίκαιο, αλλά και στέρεα βάση την αποδοχή του από την κοινωνία. Αυτή η νέα, μόνη από όλη την Θήβα, αντιτίθεται στην ανήθικη και άρα άνομη και άδικη απόφαση του Κρέοντα να μη θάψει τον νεκρό αδερφό της, Πολυνείκη. Το μήνυμα όμως του Σοφοκλή πηγαίνει ακόμη πιο μακριά, που αναδεικνύοντας τα δεινά της εμφύλιας/αδελφοκτόνου αντιπαράθεσης, συνθέτει ένα δράμα βαθύτατα αντιπολεμικό. Και πέρα από αυτά, με την ίδια τραγωδία ο Σοφοκλής αναδεικνύει και το βασικό αίτιο της κακοδαιμονίας στις προσωπικές και κοινωνικές/πολιτικές σχέσεις, που είναι η άκαμπτη γνώμη, αυτή που δεν αλλάζει παρά μόνον  όταν επέλθει η συμφορά.

Στην παρούσα προσέγγιση/μετάφραση/επεξεργασία θεωρώ την «Αντιγόνη» ως την πρώτη (αν και μυθολογικά πρωθύστερη) τραγωδία μιας οιονεί  «τριλογίας στον χρόνο» που συνιστά μαζί με τους δύο Οιδίποδες («Τύραννο» πρώτα και «επί Κολωνώι», τέλος). Και ακριβώς αυτό, η «άκαμπτη γνώμη» είναι το «κλειδί» που δίνει την λύση στην τιτάνια αυτή σύνθεση του Σοφοκλή, «καταγραφή» της προσπάθειας του καθενός μας για αυτογνωσία.

4.00