Η κωμωδία «Νεφέλαι» (423 π. Χ.), τρίτη κατά σειρά αρχαιότητος από τις σωζόμενες του Αριστοφάνη, αποτελεί – κατά δήλωση του ιδίου – την καλύτερη μέχρι τότε κωμωδία του. (Και πράγματι είναι μία από τις καλύτερες σωζόμενες). Παρά ταύτα η υποδοχή της ήταν πολύ κακή – πήρε το τρίτο, τελευταίο, βραβείο – κατά την πρώτη παρουσίασή της και ακόμη χειρότερη κατά την δεύτερη (πιθανόν το 417 π. Χ.) με την ανασύνθεσή της.
Ο Αριστοφάνης χτυπά κυρίως την «νέα Παιδεία» (των σοφιστών) που καλλιεργεί νέα ήθη και χαρακτήρες, σε μια περίοδο που και οι γενικότερες συνθήκες έχουν συντελέσει στην πλήρη απορρύθμιση της πολιτείας και της κοινωνίας των Αθηνών. Χτυπά το ίδιο έντονα, αν και έμμεσα, την αδιαφορία των πολιτών για την ίδια την φορά των πραγμάτων. Αυτή η έμμεση κριτική ασκείται με την χρήση του ονόματος του Σωκράτη, που κάνει ο Αριστοφάνης για ένα των βασικών προσώπων της κωμωδίας του. Και εμφανίζει τον «Σωκράτη» του τελείως αντίθετο από ό,τι ήταν ο πραγματικός Σωκράτης. Παρουσιάζει τον ήρωά του ως αδίστακτο και αργυρώνητο σοφιστή, ενώ ο πραγματικός Σωκράτης ήταν ο μεγαλύτερος αντίπαλος των σοφιστών και δεν είχε ποτέ λάβει αμοιβή για την «διδασκαλία» του και, φυσικά, ουδέποτε είχε ασχοληθεί με την μελέτη «μετεώρων» και φυσικών φαινομένων, όπως εμφανίζει τον «Σωκράτη» του ο Αριστοφάνης στις Νεφέλες.
Το «εύρημα» της κωμωδίας είναι η προσπάθεια του απλοϊκού Στρεψιάδη να αποφύγει την πληρωμή των χρεών που έχει κάνει για να ικανοποιεί τις επιθυμίες του γιου του, Φειδιππίδη, που σκορπά την πατρική περιουσία εκτρέφοντας άλογα και μετέχοντας σε αρματοδρομίες. Ο Στρεψιάδης θέλει να μάθει ο γιος του, τον «Δίκαιο Λόγο» ή τουλάχιστον και οπωσδήποτε, τον «Άδικο Λόγο» που διδάσκει ο «Σωκράτης» στο σπουδαστήριό του, ώστε να κερδίσει τις δίκες που θα του κάνουν οι πιστωτές του. Επειδή όμως ο Φειδιππίδης αρνείται αρχικά να πάει στο σπουδαστήριο, πηγαίνει ο Στρεψιάδης, ο οποίος όμως μετά από πολλά εκδιώκεται ως ανεπίδεκτος μαθήσεως. Τελικά ο Φειδιππίδης γίνεται μαθητής του «Σωκράτη» και μάλιστα τόσο καλός, ώστε όταν αποφοιτά όχι μόνο δέρνει τον Στρεψιάδη, αλλά και του … αποδεικνύει ότι έχει δίκιο να τον δέρνει. Η αποθράσυνση του γιου φτάνει στο σημείο να πει ότι θα δείρει και την ίδια την μητέρα του, οπότε ο Στρεψιάδης εξεγείρεται και επιτίθεται κατά πάντων, πυρπολώντας και γκρεμίζοντας – κατά προτροπή του θεού Ερμή – το σπουδαστήριο του «Σωκράτη».
