Με την τραγωδία «Ηλέκτρα» – που διδάχθηκε το 417 π. Χ., σε περίοδο βαθύτατου εκπεσμού των αρχών και δομών της κοινωνίας – ο Σοφοκλής δίνει ένα πολύ σαφές μήνυμα για την ανάγκη αφύπνισης του Ανθρώπου-πολίτη της Αθηναϊκής Δημοκρατίας που βρίσκεται στα πρόθυρα του απόγειου της αυθαιρεσίας, η οποία και θα οροθετήσει και την αρχή της αμετάκλητης πτώσης της.
Το μήνυμα απευθύνεται σε κάθε κοινωνία και είναι διαρκές ζητούμενο για κάθε άτομο: Ανάδειξη προσωπικότητας και χαρακτήρα του ανθρώπου και υπεύθυνη στάση στην αδικία και αυθαιρεσία. Τις οποίες, εδώ, εκπροσωπούν οι φονείς του Αγαμέμνονα, η σύζυγός του Κλυταιμήστρα και ο εραστής της Αίγισθος, που έχουν καταστεί Τύραννοι, δυνάστες όχι μόνο της Ηλέκτρας, αλλά και όλων των πολιτών.
Το γενικό πλαίσιο στο οποίο εξελίσσεται το δράμα είναι ένα ανελεύθερο, καταπιεστικό περιβάλλον. Ο πρώτος παράγων· και ο δεύτερος, ειδικός και επιτατικός του πρώτου, είναι ότι το άτομο που επιχειρεί να «χτίσει» και να διατηρήσει την ελευθερία του, μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, είναι Γυναίκα. Αυτή, η Ηλέκτρα, με την μαρτυρική παρουσία και την ψυχρά υπολογισμένη και συνεπή δράση, φέρνει την πρώτη ρωγμή στο κλειστό καθεστώς της αυθαιρεσίας που έχει επιβάλλει το ζεύγος των φονιάδων-Τυράννων. Και από αυτή την ελάχιστη πρώτη ρωγμή, που αρχικά δεν υπολογίζουν οι Τύραννοι, θα περάσει τελικά η ελευθερία που θα φέρει, ο Ορέστης.